คำจีนใช้สนุก (有趣的词语)
————————-sān xià wǔ chú èr
สำนวน—————–三 下 五 除 二
แปลทีละคำศัพท์ สาม ลง ห้า ลบออก สอง
แปลเอาความ รวดเร็วฉับไว / ใช้เวลาประเดี๋ยวเดียว
คำอธิบายเพิ่มเติม สำนวนนี้เกิดจากการดีดลูกคิดของคนจีน เป็นหนึ่งในสูตรท่องจำสำหรับการคิดเลขด้วยลูกคิด เนื่องจากทำให้ได้ผลลัพธ์อย่างรวดเร็วทันใจ ภายหลังจึงถูกนำมาใช้บรรยายลีลาการพูดหรือการทำงานที่เสร็จสิ้นอย่างรวดเร็วฉับไว และเห็นผลในเวลาอันสั้น
เกร็ดความรู้–——–—三下五除二 คือ สูตรท่องจำสำหรับการบวกเลขโดยใช้ลูกคิด ตามโจทย์ปัญหา 3+3 = ? วิธีการคำนวณคือ ดีดลูกคิดด้านล่างขึ้นไป 3 เม็ดเป็นตัวตั้งแทนจำนวน 3 (เรียกว่า 三) จากนั้นให้ดีดลูกคิดด้านบนลงมา 1 เม็ดแทนจำนวน 5 (เรียกว่า 下五) สุดท้ายจึงดีดลูกคิดด้านล่างออก 2 เม็ด (เรียกว่า 除二) ตามสูตร ก็จะได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้อง คือ 3+3 = 6
–——–——–——–——ทั้งนี้ ลูกคิดจีนด้านบนและล่างจะมีค่าต่างกัน ด้านบนแต่ละเม็ดมีค่าเท่ากับ ‘5’ และด้านล่างแต่ละเม็ดมีค่าเท่ากับ ‘1’
ตัวอย่าง
- 他三下五除二，两三笔就画出了一只虎。
Tā sān xià wǔ chú èr, liǎng sān bǐ jiù huà chū le yì zhī hǔ.
เขาช่างรวดเร็วฉับไว ขีดสองสามเส้นก็วาดรูปเสือออกมาแล้วหนึ่งตัว - 衣服堆成山，阿姨三下五除二就洗完了。
Yī fú duī chéng shān, ā yí sān xià wǔ chú èr jiù xǐwán le.
เสื้อผ้ากองเป็นภูเขา คุณน้าใช้เวลาประเดี๋ยวเดียวก็ซักเสร็จเรียบร้อยแล้ว - 厨师三下五除二，三分钟内炒出一盘菜。
Chú shī sān xià wǔ chú èr, sān fēn zhōng nèi chǎo chū yì pán cài.
พ่อครัว (มีลีลา) ช่างรวดเร็วฉับไว ภายใน 3 นาทีผัดอาหารเสร็จ 1 จาน
————————-shí qù
สำนวน—————–识 趣
แปลทีละคำศัพท์ รู้จัก รสนิยม
แปลเอาความ———รู้กาลเทศะ / อยู่เป็น / เจียมเนื้อเจียมตัว
คำอธิบายเพิ่มเติม เป็นสำนวนภาษาปาก หมายถึงการรู้จักวางตัวหรือปฏิบัติตนเหมาะสมตามสถานการณ์ต่างๆ เช่น รู้ว่าเรื่องใดควรพูดไม่ควรพูด เรื่องใดควรทำไม่ควรทำ สถานการณ์ใดควรจะปรับตัวอย่างไร โดยไม่รบกวนหรือสร้างปัญหาให้ผู้อื่น คำที่สื่อความหมายตรงข้ามคือ 不识趣 bù shí qù หมายถึง ไม่รู้กาลเทศะ / อยู่ไม่เป็น / ไม่เจียมเนื้อเจียมตัว
ตัวอย่าง
- 你识趣点儿！别发表敏感言论。
Nǐ shí qù diǎn ér! Bié fā biǎo mǐn gǎn yán lùn.
คุณเจียมเนื้อเจียมตัวหน่อย! อย่าแสดงคำวิจารณ์ที่เป็นประเด็นอ่อนไหว - 看见老板接重要电话，秘书识趣地退下了。
Kàn jiàn lǎo bǎn jiē zhòng yào diàn huà, mì shū shí qù de tuì xià le.เห็นเจ้านายรับโทรศัพท์สายสำคัญ เลขาฯ ถอยหลบไปอย่างรู้กาลเทศะ - 谁让你插话，这么不识趣，活该被长辈责骂。
Shéi ràng nǐ chā huà, zhè me bù shí qù, huó gāi bèi zhǎng bèi zé mà.
ใครให้เธอพูดแทรก ไม่รู้กาลเทศะขนาดนี้ สมควรที่ถูกผู้ใหญ่ตำหนิ - 不该说的话你偏偏要说，真是太不识趣了！
Bù gāi shuō de huà nǐ piān piān yào shuō, zhēn shì tài bù shí qù le.
คำพูดที่ไม่ควรพูดคุณดันจะพูด อยู่ไม่เป็นเลยจริงๆ
—–——————-shuǎ xiǎo cōng míng
สำนวน—–———–耍 小 聪明
แปลทีละคำศัพท์ เล่น เล็ก ฉลาด
—-——————-—-–เล่นฉลาดเล็ก
แปลเอาความ (ใช้เล่ห์เหลี่ยม) ฉลาดแกมโกง / เจ้าเล่ห์ / เล่นเล่ห์เหลี่ยม
คำอธิบายเพิ่มเติม เป็นสำนวนภาษาปาก ใช้วิจารณ์การกระทำของคนที่ใช้ความฉลาดแกมโกงเพื่อเอาตัวรอด หรือเอาเปรียบผู้อื่น
ตัวอย่าง
- 耍小聪明最终会坑害到自己。
Shuǎ xiǎo cōng míng zuì zhōng huì kēng hài dào zì jǐ.
ฉลาดแกมโกงสุดท้ายก็จะส่งผลเสียต่อตัวเอง - 顾客指责卖假货的商贩耍小聪明。
Gù kè zhǐ zé mài jiǎ huò de shāng fàn shuǎ xiǎo cōng míng.
ลูกค้ากล่าวหาพ่อค้าแม่ค้าที่ขายของปลอมว่าเจ้าเล่ห์ - 老板斥责众人:“你们别跟我耍小聪明!”
Lǎo bǎn chì zé zhòng rén: “Nǐ men bié gēn wǒ shuǎ xiǎo cōng míng!”
เจ้านายตำหนิทุกคนว่า “พวกคุณอย่าเล่นเล่ห์เหลี่ยมกับผมนะ!”
ภาษาจีนที่มักใช้สับสน (易混淆词语)
—–——————-—chū shén rù huà
สำนวน—–—————出 神 入 化
แปลทีละคำศัพท์——-–เหนือกว่า เทพ เข้าถึง ภาวะสูงสุด
—–——————-—เหนือกว่าเทพและเข้าถึงภาวะสูงสุด
แปลเอาความ (ระดับ) ยอดเยี่ยม / ถึงขั้นสุดยอด / สุดยอดฝีมือ
อธิบายเพิ่มเติม ใช้ชื่นชมความเชี่ยวชาญในการใช้ภาษาอย่างมีศิลปะ หรือความชำนาญด้านทักษะการช่าง การฝีมือ ว่าอยู่ในลักษณะยอดเยี่ยม คล้ายคลึงภาษาไทยว่า “เก่งขั้นเทพ”
ข้อพึงระวัง ไม่ใช้กับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ใช้เฉพาะทักษะฝีมือของคนเท่านั้น
ตัวอย่าง
- 贝多芬把钢琴曲弹得出神入化。
Bèi Duō Fēn bǎ gāng qín qǔ tán de chū shén rù huà.
เบโธเฟนบรรเลงเพลงเปียโนได้ถึงขั้นสุดยอด - 李白写诗达到了出神入化的境界。
Lǐ Bái xiě shī dá dào le chū shén rù huà de jìng jiè.
หลี่ไป๋แต่งบทกวีบรรลุถึงระดับสุดยอด - 老金匠的创作技艺堪称出神入化。
Lǎo jīn jiàng de chuàng zuò jì yì kān chēng chū shén rù huà.
ฝีมือการสร้างสรรค์ของช่างทองอาวุโสเรียกได้ว่ายอดเยี่ยมขั้นเทพ - 他把武当剑法演绎得出神入化。
Tā bǎ Wǔ Dāng jiàn fǎ yǎn yì de chū shén rù huà.
เขาแสดงเพลงกระบี่บู๊ตึ๊งได้ถึงขั้นสุดยอด
เกร็ดความรู้
出神 หมายถึง เหนือกว่าเทพ
入化 หมายถึง เข้าถึงภาวะสูงสุดในการสร้างสรรค์ทางศิลปะเสมือนเข้าสู่โลกอีกใบหนึ่ง
ทั้งสองคำ เดิมทีเป็นศัพท์เฉพาะของลัทธิเต๋า化ในที่นี้ย่อมาจาก化境huà jìng หมายถึง สภาวะการเปลี่ยนแปลงขั้นสูงสุด ดังนั้น 出神入化 จึงหมายถึง สุดยอดฝีมือที่พัฒนาด้วยการฝึกฝนความเชี่ยวชาญได้ถึงระดับสูงสุดแล้ว
สนทนาพาที (常用口语)
…谈不上…
…tán bú shàng…
พูดไม่ได้ว่า… / …ไม่ถึงขั้น…
คำอธิบาย
โครงสร้างประโยค ‘…谈不上…’ ใช้ในกรณีที่ต้องการแสดงความคิดเห็นเพื่ออธิบาย ชี้แจง หรือให้ความชัดเจนในเรื่องที่กล่าวถึง ว่าไม่ได้ถึงขั้นอย่างที่เข้าใจกัน เช่น 1. ผมกับเขาแค่เจอหน้ากันไม่กี่ครั้ง พูดไม่ได้ว่าสนิทสนม 2. นี่เป็นเพียงท่าหมัดมวยธรรมดา ไม่ถึงขั้นกังฟูเส้าหลิน
‘…谈不上…’ มีความหมายว่า ‘…ไม่ถึงขั้น… ’ ‘…พูดไม่ได้ว่า…’
ตัวอย่างประโยค
- 我和他只见过几次面，谈不上熟悉。
Wǒ hé tā zhǐ jiàn guò jǐ cì miàn，tán bú shàng shú xī.
ฉันกับเขาแค่เจอหน้ากันไม่กี่ครั้ง พูดไม่ได้ว่าสนิทสนม - 这只是普通的拳击动作，谈不上少林功夫。
Zhè zhǐ shì pǔ tōng de quán jī dòng zuò，tán bú shàng shào lín gōng fū.
นี่เป็นเพียงท่าหมัดมวยธรรมดา ไม่ถึงขั้นกังฟูเส้าหลิน - 学生们只是据理力争，谈不上跟老师顶嘴。
Xué shēng men zhǐ shì jù lǐ lì zhēng，tán bú shàng gēn lǎo shī dǐng zuǐ.
พวกนักเรียนแค่ถกเถียงตามเหตุผล ไม่ถึงขั้นต่อปากต่อคำกับอาจารย์
ตัวอย่างบทสนทนา
(B เป็นนักศึกษาจีนที่เคยมาเรียนต่อในประเทศไทย หลังจากกลับประเทศจีนได้แสดงฝีมือการทำอาหารไทยให้เพื่อนชิม)
A: 你做的泰国酸辣虾汤口味真地道！
Nǐ zuò de Tài Guó suān là xiā tāng kǒu wèi zhēn dì dào！
ต้มยำกุ้งแบบไทยที่คุณทำ รสชาติขนานแท้ดั้งเดิมเลยนะ!
B: 应该说味道还可以，但还谈不上地道。
Yīng gāi shuō wèi dào hái kě yǐ，dàn hái tán bú shàng dì dào.
น่าจะบอกว่ารสชาติพอใช้ได้ แต่ยังไม่ถึงขั้นขนานแท้ดั้งเดิม
A: 为什么？
Wèi shén me？
ทำไมล่ะ
B: 因为还差几样配料，在中国买不到。
Yīn wèi hái chà jǐ yàng pèi liào，zài Zhōng Guó mǎi bú dào.
เพราะว่ายังขาดส่วนผสมบางอย่าง ที่ประเทศจีนหาซื้อไม่ได้
